De eerste van de zeven grote of heilige feesten is Pesach. Pesach wordt in het Nederlands vaak vertaald met Pascha of Pasen. Het feest wordt gevierd op 14 Nisan, dat is in het vroege voorjaar. In 2017 valt dat op 10 april. Je kunt over de instelling van het feest lezen in Exodus 12:1-13 en Exodus 12:43-51.
Wat betekent Pesach?
Pesach betekend letterlijk ‘over iets heen gaan, zonder het aan te raken’. Je ziet deze betekenis terug in het Engelse woord Passover. Bij het feest gedenken de Israëlieten dat God door het land Egypte ging. Overal doodde Hij de eerstgeborene, behalve daar waar er bloed van een lam aan de deurposten gesmeerd was. Daar ging Hij voorbij zonder de eerstgeborene aan te raken of te doden.
Hoe ziet Pesach eruit?
God geeft voor Pesach hele duidelijk instructies aan Mozes. De instructies die Hij gaf, wil ik hieronder punt voor punt beschrijven.
De selectie van een offerdier (Exodus 12:3-6)
De voorbereidingen voor het feest begonnen al op de 10e Nisan, vier dagen van tevoren. Iedereen moest dan een éénjarig lammetje of geitje uitzoeken. Het moest mannelijk en gaaf zijn, dus zonder gebreken. Het vlees moest precies voldoende zijn, dus als een gezin te klein was, moest er gedeeld worden met de buren. Het dier werd tot aan de 14e apart gehouden.
Het slachten van het dier (Exodus 12:6,46)
Tegen het vallen van de avond, dus aan het einde van de 14e Nisan, moest het dier worden geslacht. Het bloed moest worden opgevangen in een schaal en het vlees moest gebraden worden. Het vlees mocht niet buiten het huis worden gebracht en van het dier mocht geen been gebroken worden.
Het strijken van het bloed aan de deurposten (Exodus 12:7,13)
Het opgevangen bloed moest aan de deurposten en aan de bovendorpel van de huizen worden gesmeerd. Het was een teken voor God. Wanneer Hij die nacht door het land zou gaan om de Egyptenaren te slaan, zou Hij die huizen waar Hij het bloed zag overslaan.
Het eten van de maaltijd (Exodus 12:8-11)
Het vlees moest in de nacht worden gegeten, samen met bittere kruiden en ongezuurde broden. Er mocht niets van het vlees overblijven, bleef er toch iets over, dan moest dat de volgende morgen worden verbrand. De maaltijd moest met haast gegeten worden; met de jas en schoenen aan en de staf in de hand.
Welke profetische beelden kun je zien in Pesach?
Pesach is ingesteld vanwege een bijzondere gebeurtenis, het ging vooraf aan de uittocht uit Egypte. Direct de volgende morgen moest het volk vertrekken. Pesach was dus eigenlijk een soort bevrijdingsfeest. Het feest is niet alleen bijzonder voor het volk Israël van die tijd, maar het zit ook vol profetische beelden. Het vertelt ons namelijk precies wat Jezus bijna 1500 jaar later zou gaan doen. Ook dat wil ik weer stap voor stap uitleggen.
De selectie van het Lam
In zekere zin werd Jezus voor zijn sterven ook geselecteerd als een gaaf, mannelijk Offerlam. In Johannes 11:45-57 lees je dat Hij door de Raad wordt gezocht om gedood te worden. Als iemand wist waar Hij was, moest dat aangegeven worden, zodat zij Hem konden grijpen. In het volgende hoofdstuk, Johannes 12, zie je dat Jezus wordt gezalfd door Maria. Gezalfd worden betekende in Bijbelse tijden dat je ergens voor apart werd gezet of geselecteerd werd voor een bepaalde taak. De dag na de zalving rijdt Jezus op een ezel Jeruzalem binnen en wordt dan toegezongen: “Hosanna, gezegend Hij, die komt in de naam des Heren (Johannes 12:12-13).” Vanaf deze dag zie je dat Jezus voortdurend spreekt over zijn komende lijden en sterven. Zoals de Israëlieten het geselecteerde dier vier dagen goed inspecteerden, werd ook Jezus in deze dagen geïnspecteerd. Je leest dat Hij ondervraagd wordt door de leiders van het land (Mattheüs 21:23-27). Uiteindelijk zegt zelfs de heidense Pilatus dat er geen schuld in Jezus gevonden kan worden (Johannes 19:4), ofwel Hij is een gaaf Offerlam. Het is extra bijzonder dat al deze dingen gebeuren in de voorbereidingstijd voor Pesach.
De slachting van het Lam
Net als de offerdieren in Egypte werd ook Jezus geslacht als een Lam (1 Korintiërs 5:7). Terwijl de meeste Joden in voorbereiding zijn om een lammetje of geitje te gaan slachten, bereiden sommigen zich voor om Jezus te gaan kruisigen (Johannes 19:14-16). Terwijl de offerdieren sterven in de tempel, roept Jezus uit: Het is volbracht. Daarna buigt Hij het hoofd en geeft de geest (Johannes 19:30). Net zoals bij de dieren geen been gebroken mocht worden, werd ook bij Jezus geen been gebroken (Johannes 19:33). Nog voor de volgende morgen aanbreekt, wordt Jezus al van het kruis gehaald en in het graf gelegd (Johannes 19:38), net zoals van het offerdier niks mocht overblijven tot de morgen.
Het teken van het bloed van het Lam
Zoals het bloed van de offerdieren een teken was voor God om het betreffende huis voorbij te gaan, zo is ook het bloed van Jezus voor God een teken. Iedereen die het bloed van Jezus op de deurposten van zijn of haar hart gesmeerd heeft, is bevrijd van de wet van de zonde die uiteindelijk leidt tot de dood (zie o.a. Romeinen 8:2). Zijn bloed bevrijd en reinigt ons van alle zonde staat er in 1 Johannes 1:7. Wij kunnen zijn bloed niet letterlijk op ons hart strijken, maar door te geloven in het offer wat Hij gebracht heeft en dit offer ook te aanvaarden, doen wij dit in geestelijke zin. Wie waarlijk gelooft in het Lam is bevrijd van de dood en heeft eeuwig leven (Johannes 3:16).
Het eten van de maaltijd
De maaltijd die God instelde voor de Israëlieten in Egypte kennen we inmiddels als de cedermaaltijd. Ook Jezus wilde deze maaltijd nog één keer vieren voordat hij zou sterven (Lucas 22:15). Bij de maaltijd neemt Hij een brood en breekt het. Hij legt uit dat dit een symbool is voor Zijn lichaam die gebroken zou worden. Ook neemt Hij een beker wijn, een symbool voor zijn bloed dat uitgegoten zou worden voor ons (Lucas 22:19-20). De bittere kruiden die ongetwijfeld ook bij Jezus en de discipelen op tafel lagen, moesten de Israëlieten herinneren aan de bittere, moeilijke tijden die zij hadden als slaven in Egypte. Ook voor Jezus was het lijden een zware opdracht, zo zwaar zelfs dat Hij aan Zijn Vader vroeg om het voorbij te laten gaan. Gelukkig was Hij echter niet gekomen om Zijn eigen wil te doen, maar die van Zijn Vader (Lucas 22:42).
De oplettende lezer merkt wellicht op dat er iets niet helemaal klopt met de timing van de cedermaaltijd die Jezus viert. Jezus is toch naar het kruis gebracht toen de andere Joden zich nog aan het voorbereiden waren op de maaltijd? Dat klopt helemaal, je kunt het lezen in Johannes 19. De conclusie die je hieruit kunt trekken is dat Jezus de maaltijd een dag eerder gevierd heeft dan de andere Joden. Hij moest immers zelf sterven als ook het offerdier in de tempel zou worden geslacht. Als Hij zelf al gestorven zou zijn, zou Hij natuurlijk nooit de cedermaaltijd meer kunnen vieren. Om deze reden zegt Hij wellicht ook tegen de discipelen dat Hij vurig begeerd heeft de cedermaaltijd met hen te vieren, vóór Hij zou sterven (Lucas 22:15). Hij wilde met het breken van het brood en het drinken van de wijn nog vóór Zijn sterven duidelijk maken wat Hij zou gaan doen.
Wat betekent Pesach voor ons?
Het is duidelijk dat de instelling van Pesach veel meer inhoudt dan alleen de bevrijding van het volk Israël uit het land Egypte. Alle onderdelen wijzen op een bijzondere manier naar wat Jezus bijna 1500 jaar later zou gaan doen. Hij was de vervulling van deze profetische beelden. Er zitten nog heel veel rijke lessen in dit feest verborgen, waarvan ik er hier nog twee belangrijke uit wil lichten.
Bevrijd uit slavernij
Het volk Israël was inmiddels 430 jaar in Egypte, waarvan 400 jaar in zware onderdrukking. Ze waren slaven en moesten doen wat de Farao van hen verlangde. Net als het volk Israël worden ook de mensen in deze tijd onderdrukt. Velen leven ook vandaag de dag nog in slavernij en de grote slavendrijver is de satan. Zoals de Farao het volk in de macht had door middel van doodsbedreigingen, heeft de satan ook veel mensen in zijn macht. Jezus is gekomen om ons daarvan te bevrijden. Zijn dood heeft de satan onttroont (zie o.a. Hebreeën 2:14-15).
Vertrekken met haast
Zoals het volk Israël de maaltijd haastig en gekleed moest eten, klaar om te vertrekken, moeten wij ook niet aarzelen wanneer we Jezus ontmoeten. Stel je eens voor dat het volk Israël wel de dieren zou slachten en de nacht zou overleven, maar de volgende morgen niet zou vertrekken. Wat zou er dan gebeurd zijn? We weten dat Farao zich al vrij snel bedacht en het volk wilde terughalen, gelukkig kon God tussen beide komen en hen door de rode zee laten gaan. Als ze echter nog in Egypte waren, rustig hun tassen aan het inpakken, zou de Farao geen enkele moeite hoeven doen om ze daar te houden. Zo is het ook met ons. Als we ons niet haasten om na een ontmoeting met Jezus uit Egypte (ons zondige leven) weg te gaan, is de kans groot dat we weer overmeesterd worden. Daarom zegt Petrus tegen de 3000 mannen en vrouwen dat zij zich moeten bekeren en laten dopen, nadat zij diep in hun hart getroffen waren en vroegen wat zij moesten doen (Handelingen 2:37-38). Daarom ook zegt Petrus in zijn brief dat wanneer iemand is ontsnapt aan de bezoedelingen der wereld door de erkentenis van de Here en Heiland Jezus Christus, maar toch weer erin verstrikt raakt, hun laatste toestand erger is dan de eerste. Ze worden immers weer overmeesterd en de satan is nu nog woedender en nog vastberadener hen nooit meer te laten gaan, ze zijn opnieuw slaven geworden (2 Petrus 2:19-20).
Hoe moet ik Pesach vieren?
Zoals ik in een eerder artikel heb uitgelegd, moeten we als gelovigen de Bijbelse feesten vieren, in ieder geval op een geestelijke wijze. Dit geldt in het bijzonder voor Pesach. Zoals het voor het volk Israël het begin was van iets heel nieuws, zo is dat het voor ons ook. Immers, als je Jezus ontmoet en in Hem gelooft, is dat het begin van een nieuw leven. Zoals God zei dat de maand Nisan vanaf toen de eerste maand zou zijn (Exodus 12:2), zo wordt het ook onze eerste maand wanneer wij Jezus ontmoeten. We worden opnieuw geboren. We starten een nieuw jaar en een nieuw leven. Deze reis begint allemaal met het Lam dat geslacht wordt en het wordt haastig gevolgd door het uittrekken uit onze zondige levensstijl (1 Korintiërs 5:7-8). Dat heeft trouwens alles te maken met het volgende feest, Ongezuurde Broden, die ik in een volgend artikel zal beschrijven.
Als je Pesach ook uiterlijk wil vieren zijn daar voldoende mogelijkheden voor. Uiteraard mogen wij geen dierenoffers meer brengen, want het volmaakte Offer is voor eens en voor altijd gebracht (Hebreeën 9:11-12). Wel zou je stil kunnen staan bij het feit dat Israël uit Egypte werd bevrijd en dit kun je vervolgens doortrekken naar je eigen leven. De bittere kruiden kunnen je helpen om te denken aan hoe zwaar je leven was voor je Jezus kende, de tijd van slavernij. Voor de verdere invulling van dit feest zijn er voldoende bronnen te raadplegen. Jakobus zei het al in Handelingen 15:21: “Want Mozes heeft er van oude tijden in elke stad die hem prediken.”
Conclusie
Het allerbelangrijkste betreffende Pesach voor een hedendaagse gelovige is het feit dat Jezus Christus dit feest heeft vervuld. Hij is het Lam dat werd geslacht en Zijn bloed reinigt ons van alle zonde. Als je Jezus ontmoet en Zijn Offer aanvaard, begint je geestelijke reis naar het beloofde land. Maak altijd haast om alles wat je nog vasthoudt in je zondige leven achter te laten. Zijn Offer maakt jou vrij, maar het is aan jou om je jas aan te trekken en Egypte te verlaten. Vertrek je niet, dan is de kans groot dat je weer overmeesterd wordt door de slavendrijver. Ben je bang voor de reis die komen gaat? Dat is begrijpelijk, maar weet dat je reis altijd zal eindigen in het beloofde land. Als je niet op reis gaat, blijf je in de macht van de zonde en de dood. Maar als je op reis gaat zal je de kroon van het eeuwige leven ontvangen. Ga en ga door tot je op de plek van je bestemming bent!